ตอนที่ 359 ภูเขาทองทะเลเงิน หลั่งไหลสู่เทียนจิน

ตามที่คนเก่าคนแก่ที่เทียนจินว่ากัน ปลายเดือนสอง น้ำทะเลก็เริ่มละลายแล้ว น้ำในแม่น้ำทะเลราวเดือนสามก็จะเริ่มสูงขึ้น เรือทะเลก็จะสามารถเข้าสู่เทียนจินได้ คนของหวังทงทุกคนต่างยุ่งวุ่นวายกับการงานจนไม่มีเวลาพัก

หลังดำเนินการเก็บเงินป้ายสงบสุขมา เมืองเทียนจินก็เริ่มดำเนินการได้เป็นระบบ ในเมืองนอกเมืองร้านค้าต่างๆ ก็มาขอรับป้ายสงบสุข ไม่สนใจเงินเล็กน้อยที่เสียไป อย่างไรปกติก็มักมีคนมาเก็บเงินอยู่แล้ว ไม่สู้ให้นายกองพันรับเป็นเรื่องเป็นราวไปเสียเลย

พ่อค้าขยันขันแข็งทำงาน คิดการค้าไม่หยุด ต้องคิดให้มากว่าจะได้กำไรมากขึ้นอีกได้อย่างไร ดังนั้นการที่แผ่นป้ายเล็กๆ แผ่นหนึ่งแขวนขึ้นมา นั่งเฉยๆ ก็ได้เงินก้อนไปเปล่าๆ ผู้ใดจะยินยอมได้อย่างสนิทใจ

ไม่ต้องพูดถึงว่าเริ่มต้นนั้นยังมีเสียงด่าทั้งในที่แจ้งและที่ลับ แอบร่วมวงกันด่า และรวมตัวกันเปิดเผยต่อต้าน การที่พวกเขาคิดเช่นนี้ก็ย่อมถูกพวกคิดใช้ประโยชน์นำไปปั่นหัวอีกต่อ

แม้นายกองพันหวังอายุยังน้อย แต่กลับเป็นบุคคลสำคัญที่ร้ายกาจไม่เบา มาอยู่เทียนจินเราได้ไม่นาน ทุกคนก็ต้องยอมมอบเงินให้แต่โดยดี ไม่ยินยอมก็ได้แต่กลืนวาจาลงท้องไป

ทว่าเดือนสองในปีรัชสมัยว่านลี่ที่ 7 ความไม่พอใจของบรรดาร้านค้าในเมืองนอกเมืองก็มลายหายไปทันที ต่างรู้สึกขอบคุณหวังทงขึ้นมาแทน

โรงเตี๊ยมในเมืองและนอกเมืองเทียนจินมีคนจับจองเต็มไปหมด บ้านเรือนชาวบ้านที่มีห้องว่าก็ปล่อยเช่าเก็บเงินได้สบาย แต่ก็ยังไม่พอต่อความต้องการ

คนบนท้องถนนในทุกวันมากกว่าเดิมหนึ่งเท่าตัว พวกไปเดินหาซื้อของตามร้านค้าทั้งริมคลองส่งน้ำและริมแม่น้ำทะเลยิ่งไม่ต้องพูดถึง คึกคักเสียยิ่งกว่าคึกคัก

พ่อค้าโดยรอบทั้งจากอำเภอเซียงเหอ อำเภอจิ้งไห่ต่างก็มาที่นี่ พ่อค้าจากอำเภอต่างๆ ในเมืองเหอเจียนก็มา เมืองหย่งผิง เมืองซุ่นเทียนก็มา เมืองเป่าติ้ง เมืองเจินติ้งและเมืองเซวียนฝู่ที่ไกลออกไปอีกหน่อยก็มา พ่อค้าในเมืองต่างๆ ในเขตปกครองเหนือก็มา พ่อค้าจากเมืองจี่หนานและเมืองตงชางที่มณฑลซานตงก็มา พ่อค้าจากเมืองไคเฟิง เว่ยฮุยและกุยเต๋อจากมณฑลเหอหนานก็มา ไกลออกอีกอย่างเช่นเมืองเหลียวโจวหรือมณฑลซานซีก็ยังมีพ่อค้ามา

ปีที่แล้ว ที่เทียนจินเปิดทะเลกว่าครึ่งปี ขอเพียงจ่ายภาษีสองส่วนก็จะเป็นสินค้าถูกกฎหมาย ข่าวนี้ได้นำพ่อค้าจากที่ต่างๆ ทั่วแผ่นดินให้มารวมตัวกันที่เทียนจิน

ไม่จำเป็นขนส่งได้น้อยแต่ต้องจ่ายราคาสูงลิ่ว แล้วยังต้องถูกตรวจสอบสินค้าพ่วงอีก ยามนี้สามารถขนสินค้าได้มาก ค่าขนส่งถูก การขนส่งทางทะเลยังสามารถขนสินค้าหลากหลายมามากขึ้น ยังมีสินค้าจากต่างประเทศที่ไม่อาจกล่าวได้อีกมากมาย

ดังนั้นผู้คนที่มาที่นี่ จึงไม่ใช่แค่พ่อค้าแดนใต้หรือพวกจากมาเก๊า ฮกเกี้ยน เจ้อเจียงเท่านั้น หากยังมีพ่อค้าต่างชาติที่ไม่อาจเอ่ยสถานะออกมาได้อีกมากมาย คนพวกนี้มีเงินในมือ ขนสินค้ามาก็ย่อมขนสินค้ากลับ นับเป็นโอกาสใหญ่ทางการค้า

ผู้ที่เคยทำการค้าล้วนเข้าใจเรื่องนี้ดี อากาศในตอนเหนือยังไม่ได้อบอุ่นเต็มที่ เส้นทางน้ำในแต่ละเมืองยังไม่สะดวกนัก แต่ใช้ม้าใช้วัวลากรถใหญ่ขนสินค้าก็เริ่มมีมาไม่น้อยแล้ว

เมื่อก่อนบริเวณโดยรอบเป็นพื้นที่รกร้าง เต็มไปด้วยกองหินหมาสือและกองทราย หากยามนี้มีผู้มาเหมาเช่าไปหมด เพราะโกดังและพื้นที่วางสินค้าในเมืองนอกเมืองเต็มหมดแล้ว ทุกแห่งมีแต่สินค้า

พ่อค้าไม่น้อยมาชมบรรยากาศที่นี่ หากก็มีพ่อค้าหลายแห่งมารวมตัวกันติดต่อค้าขายสินค้าที่มีและไม่มีกัน ย่อมมีโอกาสทางการค้าเพิ่มมากขึ้น ไม่ต้องรอให้พ่อค้าทางทะเลมาถึง ทุกคนก็ทำการค้ากันไปได้ไม่น้อยแล้ว

หลังจากทำการค้าซื้อขายสินค้ากันเรียบร้อยก็จะจัดคนของตนรีบลำเลียงสินค้ากลับไป การค้าที่นี่ค้าขายกันดีจริงๆ ไม่อาจพลาดโอกาสแห่งความร่ำรวยเช่นนี้ไปได้

เดิมทุกคนคิดว่าต้องรอเดือนสามเปิดเส้นทางออกทะเล ตามที่ได้ยินมาปีก่อนนี้ แม่น้ำทะเลจะมีเรือมาในราวปลายเดือนสี่ ยังต้องรออีกระยะหนึ่ง คิดไม่ถึงว่าปลายเดือนสอง พ่อค้าทางใต้จำนวนมากก็เดินทางมากันทางบกแล้ว

นี่เป็นสิ่งที่คาดไม่ถึงจริงๆ หวังทงจึงได้ส่งคนจากร้านสามธาราไปสืบข่าว จึงได้รู้ว่า เรือทะเลมาถึงซานตงแล้ว

แต่เทียนจินต้องรอต้นเดือนสามจึงจะแล่นเข้ามาในแม่น้ำทะเลได้ ทุกคนร้อนใจ ล้วนรู้ดีกว่ามาก่อนได้การค้าก่อน มาช้าก็ได้น้อย พ่อค้าทางใต้หลายคนมาเทียนจินกันครั้งแรกยังรู้สึกไม่มั่นใจ ก็ไม่รู้ว่าเป็นความคิดผู้ใด คนบนเรือใหญ่เปลี่ยนนั่งเรือเล็กเข้ามาแทน มาเทียบท่าแถวซานตง แล้วก็รีบนั่งรถม้ามุ่งมาดูที่ทางที่เทียนจินกันก่อน

การหลั่งไหลเข้ามาของพ่อค้าจากทางใต้ทำให้เทียนจินคึกคักอย่างที่สุด หลายคนไม่มีสินค้าในมือ สินค้าต้องรออีกครึ่งเดือนหรือหนึ่งเดือนจึงจะมาถึง

แต่โอกาสทางการค้าไม่อาจชะงักงันเช่นนี้ พ่อค้าเหนือใต้ตามร้านน้ำชาและโรงเตี๊ยมต่างก็แลกเปลี่ยนทำความรู้จักกันไป ทำสัญญากันไปก่อนล่วงหน้า หลายคนยังคิดว่าแม้ว่าไม่ได้เห็นเงินสด แต่ครั้งนี้ก็ไม่ได้มาเสียเปล่าแล้ว อย่างไรต้องมีกำไรเป็นแน่

กิจการเดินเรือบนคลองส่งน้ำปกติก็ต้องรอปลายเดือนสามถึงจะเปิดทำการ แต่ตอนนี้ก็เปิดไปก่อนแล้ว พ่อค้าละแวกเมืองใกล้ๆ ต่างก็มาจองเรือขนสินค้ากันล่วงหน้า จะได้ไม่ใช่รอเมื่อถึงเวลาไม่มีเรือไป

มีร้านค้ามากมายริมคลองส่งน้ำ เรียกได้ว่าแน่นขนัดกันไปหมดแล้ว พ่อค้าคหบดีที่มาเทียนจินกันครั้งแรกล้วนมองออกว่าเทียนจินพื้นที่ทองคำ คิดจะเปิดร้านค้าขายกันที่นี่กัน

ทางคลองส่งน้ำไม่ต้องพูดถึง เพราะในเมืองนั้นถูกพ่อค้าในพื้นที่และเมืองหลวงแย่งกันจองพื้นที่ไปหมดแล้ว ดังนั้นร้านค้าที่แม่น้ำทะเลจึงเป็นที่ต้องการแย่งชิงกันแทน

จากสภาพพื้นที่ ปลายทางของแม่น้ำทะเล ปลายหนึ่งเป็นคลองส่งน้ำ อีกปลายหนึ่งเป็นทะเล ก็ยิ่งเป็นพื้นที่ทองคำ ยิ่งไปกว่านั้น ร้านค้าริมทางก็ประหลาด มีคนปูเส้นทางจนราบเรียบ ยังมีโกดังและพื้นที่ว่างสำหรับวางสินค้า ถึงกับเตรียมแรงงานขนของไว้พร้อมแล้ว

สิ่งที่ทำให้ผู้คนรู้สึกสะดวกสบายมากขึ้นคือสามารถเช่าร้านค้าที่นี่ได้ ไม่ต้องซื้อเอาไว้ หลายคนมาที่นี่เพื่อลองดูลู่ทางกันครั้งแรก หลายเรื่องยังไม่กล้าตัดสินใจ จะลงทุนในคราเดียวจำนวนมากก็เสี่ยงเกินไป การปล่อยเช่าจึงตรงกับใจคิดพอดี สถานที่ๆ ดีเช่นนี้ถูกเช่าไปบ้างแล้ว ที่เหลือก็น้อยมาก ร้านค้าแถวหลังก็เรียกค่าเช่ากันสูงลิ่วไปเรียบร้อย

ไม่ต้องพูดถึงการค้า “อนาคต” พ่อค้าตอนนี้พอเห็นผู้คนจำนวนมากก็คิดจะขายปลีกเพิ่ม จึงนับเป็นเพิ่มความคึกคักขึ้นไปอีก

ตอนนี้แม้แต่ประชาชนในเมืองโดยรอบก็รู้ว่าจะซื้อของถูกต้องมาที่เทียนจิน ที่นั่นมีสินค้าตั้งแต่ไม้จิ้มฟันยันเรือรบเลยทีเดียว

นี่ยังไม่เท่าไร คึกคักเช่นนี้ โอกาสทางการค้ามากมายเช่นนี้ ก็ย่อมต้องการแรงงานมาก เมืองหลวง เมืองจี้โจวและเมืองเซวียนฝู่สามเมืองนี้ กับพื้นที่ในเขตปกครองเหนือหลายแห่ง ก็ล้วนเป็นเขตทหาร ทหารมีที่ทำนาจำกัด หลายคนไม่มีทำที่นา เมืองเทียนจินคึกคักกันเช่นนี้ ก็ย่อมชักนำแรงงานจำนวนมากมาที่นี่

การหลั่งไหลมาของผู้คนและสินค้า เทียนจินจึงเป็นแหล่งรวมเงินทอง อยู่ๆ ก็เจริญรุ่งเรืองขึ้นในพริบตา เทียนจินเดิมเป็นเมืองเก็บเสบียง เสบียงอาหารแม้มากมาย แต่อย่างไรสุราอาหารก็มีจำกัด

กลางเดือนสองยังดี พอปลายเดือนสอง เนื้อสัตว์ก็เริ่มขึ้นราคา อาหารทะเลทั้งปลากุ้งหอยก็เริ่มขึ้นราคา ปรากฎว่าเมืองเป่าติ้งที่มีพ่อค้าหมูมาก เมืองหย่งผิงที่เลี้ยงแพะเลี้ยงวัวมากก็มากันที่นี่ ยิ่งไม่ต้องพูดถึงชาวประมงหาปลาที่ออกไปจับปลากันก่อนหน้านี้แล้ว

ลูกค้าที่มาต้องเข้าพักกินอาหาร โรงเตี๊ยมใหญ่ในเทียนจินกับร้านสุราภัตตาคาร หรือแม้กระทั่งร้านขายของริมทางก็ล้วนเต็มไปด้วยลูกค้า ในเมืองเทียนจินมีที่พักไม่น้อย ที่เหล่านี้ล้วนมีตุนของไว้ สินค้า ‘ตามกำหนด’ ซื้อขายกันแล้ว ยิ่งไม่ต้องพูดถึงสินค้า ‘ปัจจุบัน’

พ่อค้าทุกคนที่มีเงินมาล้วนเป็นกำลังซื้อ สินค้าปัจจุบันก็คือสินค้าของดีตอนเหนือ ซื้อเก็บไว้ก่อนดีกว่า ขอเพียงเป็นผู้ทำการค้าก็ย่อมมองออก สถานการณ์เช่นนี้ดำเนินต่อไป ดีไม่ดีเพียงเดือนเดียวก็ซื้อของไม่ได้แล้ว ต้องรอให้น้ำตอนเหนือละลายก่อนจึงจะเริ่มเดินเรือได้อีกครั้ง

ไม่ทันพ้นเดือนสอง พ่อค้าทั้งเมืองเทียนจินที่ตุนสินค้าไว้ก็ขายออกไปกันเกือบหมด พ่อค้าตอนเหนือก็ส่งคนกลับไปรายงาน ข่าวแพร่สะพัดรวดเร็ว หลายคนที่รออยู่ที่บ้าน หรือพวกที่อยู่ห่างไกลออกไปก็เริ่มทยอยมากัน

*********

ความเจริญรุ่งเรืองที่ระเบิดขึ้นอย่างไม่ทันตั้งตัวทำให้หวังทงรับมือไม่ทัน เดิมเขาคิดว่าตั้งรับดีแล้ว แต่ระดับความเจริญรุ่งเรืองในตอนนี้เหนือความคาดหมายจริงๆ

ยุคนี้เป็นช่วงเวลาที่การค้ารุ่งเรืองที่สุดในราชวงศ์หมิงหรือเรียกได้ว่าในประวัติศาสตร์จีน แต่ส่วนใหญ่ดำเนินการในช่องทางลักลอบ พอหวังทงเปิดทะเลก็เท่ากับการเปิดช่องทางติดต่อสื่อสารระหว่างทุนกับสินค้าในหมู่ประชาให้ถึงกัน ให้พวกเขามีสิทธิที่จะดำเนินการในเวลากลางวันได้อย่างเปิดเผย

กล่าวได้ว่า เขื่อนที่สะสมน้ำไว้เต็มเปี่ยม ถูกหวังทงเจาะช่องเล็กๆ ออก จากนั้นก็มีความมั่งคั่งก็ไหลทะลักออกมาจากช่องทางเล็กๆ นี้อย่างมากมายเหลือคณานับ

ตอนนี้หวังทงไม่สามารถหาเวลาฝึกทหารได้ ทุกวันคนหลายพันในมือก็ต้องผลัดกันไปประจำการและลาดตระเวนรักษาความสงบ แม้แต่ชาวนาวาสุคนธ์ห้าร้อยคนที่สังกัดกองรักษาความสงบที่สังกัดเป้าตันเหวินกับหังต้าเฉียวก็ต้องนำออกปฏิบัติการด้วย แต่คนก็ยังไม่พอ

ตั้งแต่วันที่ 6 เดือนสอง จับขอทานมาได้ 100 กว่า หัวขโมยอีก 200 กว่า พระนักบวชนักพรตปลอมอีก 60 กว่า ยังมีพวกนักเลงเกเรอีกกลุ่มไม่น้อย ทั้งหมดถูกจับมาใช้แรงงานที่ริมแม่น้ำทะเล

เมื่อผู้คนจากเหนือใต้มาที่นี่เห็นกองกำลังออกลาดตระเวนอาวุธพร้อม ทุกคนก็รู้สึกหวาดกลัว แต่พอเห็นการรักษาความปลอดภัย ไม่เก็บเงินอย่างไร้เหตุผลก็เริ่มมีความมั่นใจต่ออนาคตขึ้นอีกหลายส่วน

ยอมจ่ายภาษีทางการ ดีกว่ารอให้เกิดเรื่องแล้วโดนปรับจนไม่มีสินค้ากลับไป ยังมีหลายคนทยอยกันเปิดร้านใหม่ กิจการก็ยิ่งขยายใหญ่โต สินค้าต่างๆ เข้าออกเทียนจินมากมาย ไม่ว่าสินค้าใดก็เก็บภาษีอัตราเดียว เดิมคนยังพอใช้ พวกที่รู้หนังสือพอจดบัญชีได้กับพวกใช้แรงงานนั้นแตกต่างกัน ใช่ว่าคิดจะหาก็หาได้ ตอนนี้เงินเดือนขึ้นไปเกือบสามเท่า คนเดียวทำงานให้กับสี่เจ้า ผลัดเปลี่ยนกันไป ลำบากอย่างมาก

ร้านค้าสามธาราของหวังทงได้เตรียมสินค้าจำนวนมากไว้ล่วงหน้า และยังจองพื้นที่ว่างนอกเมืองเทียนจินไว้ผืนใหญ่ ตอนนี้ทุกคนล้วนร่ำรวยใหญ่ กิจการร้านสามธาราขยายใหญ่โตอย่างมาก